درایر یا خشک کن، وسیله ای است برای رطوبت زدایی هوای فشرده. هوای فشرده با فشار زیاد از کمپرسور خارج می شود و اگر دما کمی کاهش یابد، رطوبت به قطرات آب تبدیل می شود و اگر رطوبت قبل از رسیدن به خط تولید گرفته نشود، ممکن است باعث آسیب در محصول یا قطعات دستگاه شود.
کار رطوبت گیرها، جذب رطوبت هوای اطراف است. جزء اصلی دستگاه های رطوبت گیر موتوری مانند موتور درایر تبریدی است که در داخل دستگاه رطوبت گیر قرار می گیرد و به همین دلیل به آن خشک کن درایر نیز گفته می شود.
براساس شرایط محیطی، همیشه مقداری رطوبت در هوا وجود دارد. هنگام فشرده سازی هوا، به دلیل عدم تراکم پذیری سیال، رطوبت مخزن هوای فشرده به 8 تا 10 برابر محیط افزایش پیدا می کند و این رطوبت که به قطرات آب و ترکیب با روغن تبدیل شده است، می تواند بسیار مخرب باشد، بنابراین حذف رطوبت از هوای فشرده یکی از مهمترین فرآیندهای سیستم کمپرسور هوا است و استفاده از درایر یا خشک کن هوای فشرده درایر روشی موثر برای حذف رطوبت از هوا می باشد.
مقداری از رطوبت هوای فشرده به صورت قطرات آب است و در ته مخزن جمع می شود که توسط شیر دستی یا اتودرین پایین مخزن، تخلیه می شود. به دلیل دمای زیاد هوا، مقداری از رطوبت در هوای فشرده باقی می ماند و در صورت استفاده از تله آب پس از مخزن، تا 30 درصد این رطوبت، به صورت ذرات آب از هوای فشرده خارج می شود.
رطوبت باقی مانده در سیستم هوای فشرده، می تواند آسیب جدی به دستگاه ها، شیرها و ماشین هایی که هوای فشرده را مصرف می کنند، وارد کند. پس اهمیت تراکم و حذف رطوبت هوای فشرده و استفاده از کمپرسور درایر یا خشک کن هوای فشرده برای حذف رطوبت هوا بسیار ضروری است.
مرحله تکمیل کننده این مرحله، استفاده از کمپرسور تراپ و میکروفیلتر است. این کمپرسور است که خلوص و خلوص هوای فشرده را تا 99 درصد افزایش می دهد.
انواع درایر
درایر ها به دو صورت جذبی و تبریدی تولید می شوند.
درایر کمپرسور تبریدی
درایر تبریدی بعد از کمپرسور هوای فشرده قرار می گیرد و هوای خروجی از پمپ هوا را خنک می کند و باعث تراکم و متراکم شدن بخار آب و بخار روغن در هوای فشرده می شود. این بخار آّب با اتودرین به صورت مایع در می آید و از مبرد درایر خارج می شود.
کمپرسورهای تبریدی درایر، می توانند رطوبت را حداقل تا نقطه شبنم(نقطه شبنم دمایی است که در آن بخار آب به ذرات مایع تبدیل می شود.) 3 درجه سانتیگراد جذب کنند و برای مقادیر کمتر از 3 درجه سانتیگراد، باید جاذب درایر استفاده شود.
مبردهای درایر با خنک کردن هوای فشرده و کنترل رطوبت در آن دمای نقطه شبنم را به صفر نزدیک می کنند. بنابراین دمای نقطه شبنم صفر این اطمینان را ایجاد می کند که تا دما به صفر درجه نرسد، هیچ آبی در هوای فشرده وجود نخواهد داشت.
بیشتر بخوانید: لباس غواصی آب گرم
درایر کمپرسور جذبی
نوع دیگر، درایر جذبی است که در صنایع حساس برای حذف آلودگی و ذرات بخار آب بعد از کمپرسور اسکرو قرار می گیرد. تفاوت اصلی درایز جذبی با تبرید درایر نقطه شبنم است؛ محدوده نقطه شبنم درایر جذبی از -70 تا 3 درجه سانتیگراد است.
درایرهای جذبی از دو برج تشکیل شده اند که داخل این برج ها مواد جاذب رطوبت از نوع مولکولارسیو یا آلومینا اکتیو تعبیه شده تا عملیات جذب رطوبت توسط این مواد صورت پذیرد. همیشه یکی از برج ها در حال جذب رطوبت و دیگری در حال احیای مواد جاذب رطوبت خود می باشد، این عمل توسط قرار دادن هیتر برقی یا بلوئر هوا انجام می گیرد.
درایر جذبی در دو نوع با بخاری و بدون بخاری ساخته می شود و یک جفت میکروفیلتر و یک تله آب روی آن قرار می گیرد. از جمله معایب درایر جذبی نسبت به درایر تبریدی، قیمت بالاتر و هزینه نگهداری بالاتر است.
درایر جذبی عمل جذب رطوبت را با استفاده از جاذب هایی مانند مولکولار، سیلیکاژل، آلومینا فعال انجام می دهد. این مواد دارای حفره های بسیار کوچکی هستند که رطوبت را به دام می اندازند. چون این مواد برای رطوبت زدایی بعدی پس از جذب رطوبت، باید خشک شوند، دو برج مخزن برای آنها در نظر گرفته شده است. زمانی که یک مخزن رطوبت زدایی می شود، مخزن دیگر با استفاده از مقداری هوای خشک شده در مخزن مجاور غیراشباع می شود. دمای نقطه شبنم چنین درایری تا منفی 70 درجه سانتیگراد کاهش می یابد. به دلیل حساسیت اواپراتورها، بیشتر درایرها با میکروفیلتر خریداری می شوند.
معیار های تمیزی هوای فشرده
از جمله مهم ترین مواردی که در بررسی کیفیت هوای فشرده مورد بررسی قرار می گیرد موارد زیر را برمی شمریم:
دمای خروجی هوای فشرده بعد از کمپرسور باد
میزان مقدار روغن موجود در هوای فشرده
میزان ذرات معلق در هوای فشرده
میزان بوی نامطبوع
میزان رطوبت آب موجود در هوای فشرده
میزان باکتری موجود در هوای فشرده
بیشتر بخوانید: درایر کمپرسور چیست؟
مزایای کمپرسور درایر
افزایش کارایی سیستم
بهبود کیفیت هوای فشرده
جلوگیری از زنگ زدگی
جلوگیری از آسیب تجهیزات مصرف کننده
جلوگیری از رطوبت و خوردگی در سیستم لوله کشی هوای فشرده
جلوگیری از آسیب به ابزارهای متصل به سیستم کمپرسور هوای فشرده
پاکسازی هوای فشرده خارج شده از پمپ باد
نکات مهم هنگام خرید درایر
ظرفیت که معمولاً به صورت متر مکعب در دقیقه یا cfm بیان می شود. درایر به معنای مقدار جریان هوای فشرده ورودی است.
هر چه دمای نقطه شبنم بالاتر باشد، درایر کوچکتر مورد نیاز است.
فشار بر حسب BAR، به فشار هوای فشرده وارد شده به درایر گفته می شود. هر سازنده جدول ضریب فشار موثر دستگاه خود را اعلام می کند. هر چه فشار بیشتر باشد، درایر کمتری برای خشک شدن نیاز است.
هر چه دمای هوای ورودی بالاتر باشد، درایر مورد نیاز بیشتر است.
هر چه دمای محیط بالاتر باشد، درایر مورد نیاز بیشتر است.